Qlaukoma kimlərdə ola bilər?
- Göz daxili təzyiqi normadan yüksək olan insanlarda qloukoma olma ehtimalı daha yüksəkdir.
- 60 yaşın üstündəkı insanlarda qloukoma riski artmaqdadır.
- Qlaukoma genetik ola bilir. Ailesinde qlaukoma olan insanlarda qlaukoma olma riski daha yüksəkdir.
- Şəkər və zobu olan xəstələrdə qlaukoma olma riski daha yüksəkdir.
- Ağır göz travmaları göz daxili təzyiqin yüksəlməsinə səbəb ola bilir. Digər risk faktorları: retina dekolmanı, xroniki uveit və ya iritis kimi göz iltihabları. Bəzi göz əməliyyatlarından sonra qlaukoma əmələ gəlmə ehtimalı vardır.
- Əsasən uzağı yaxşı görməmək olaraq bilinən yüksək dərəcəli miyopiyada qloukoma olma sıxlığı təxmini iki dəfə artmaqdadır.
- Uzun müddət kortizon istifadəsi (damla, həb şəklində və ya dəri kremi olaraq) qlaukoma əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər.
Bu xüsusiyyətlərə sahib olan insanların, görmə sinirindəki zərərin erkən təsbiti üçün mütamadi göz müayinəsi olmaları vacibdir.
Qlaukomanın səbələri
Göz içinde salgılanan ve gözün beslenmesi için gerekli olan göz içi sıvısının boşalamamasına bağlı olarak göz içinde basınç yükselir. Yükselen göz içi basıncı da göz siniri hücrelerine zarar verir.
Qlaukoma riskini artıran faktorlar nədir?
- Ailədə qlaukomalı xəstənin olması (genetik uyğunluq)
- 40 yaşın üstündə olunması
- Şəkər xəstəliyi
- Şiddətli qansızlıq
- Yüksək – aşağı qan təzyiqi
- Yüksək miopiya
- Yüksək hipermetropiya
- Miqren
- Uzun müddətli kortizon müalicəsi
- Göz travmaları
- İrqi faktorlar
Bu xüsusiyyətlərə sahib olan insanlarda qlaukoma xəstəliyinin ortaya çıxma riski cox yüksək olduğu üçün bu insanların görmə sinirindəki zərəri erkən müəyyən etmək məqsədi ilə mütəmadi olaraq göz müayinələrinə getmələri mütləqdir.
Qlaukomanın müalicəsi
Qlaukomanın müalicəsi üç formada aparılır.
- Dərman preparatları ilə müalicə
- Lazer müalicəsi
- Cərrahi əməliyyat
Dərman müalicəsi
Əvvəlcə xəstənin göz təzyiqinin aşağı düşməsini təmin etmək lazımdır. Bunun üçün dərman preparatları vardır. Bu dərman preparatları hər gün müəyyən edilmiş saat intervalında ve daimi istifadə olunmalıdır. Dərman müalicəsinə baxmayaraq xəstənin göz təzyiqi düşmürsə və görmə sahəs i kiçilirsə onda xəstə əməliyyat olunması gərəkəcəkdir.
Cərrahi müalicə
Əməliyyat zamanı, gözün bəyaz hissəsində bir dəlik açılır. Xaricdən görünməyəcək qədər kiçik olan bu dəliklə, gözün içərisindəki artıq maye boşaldılır. Əməliyyat sonrası əksər xəstələrdə qlaukoma ortadan qalxar. Amma bu halın bütün xəstələrə şamil olması mümkün deyildir.
Lazer müalicəsi
Göz təzyiqi müalicəsində lazer şüası – xroniki qlaukoma diaqnozu qoyulmuş xəstələrdə göz içində yığılan mayenin xaricə ifrazını asanlaşdırmaq üçün lazer, “süzgəc bənzəri” xaricə axan kanallarına tətbiq olunur.
Qlaukoma – ağır göz xəstəliyi olub, vaxtında müalicə olunmasa görmə sinirinin atrofiyasına və görmənin tamamilə itməsinə səbəb olur.
Qlaukoma göz daxili mayenin təbii dövranının pozulması nəticəsində gözdaxili təzyiqin qalxması ilə əlaqədardır. Bu xəstəlik 40 yaşdan yuxarı insanların 1.5 – 2.5%-ndə rast gəlinir. Cavan insanlarda görmə hələ yaxşı olduğundan onlar nadir hallarda həkimə müarciət edirlər. Qlaukoma çox “hiyləgər” xəstəlikdir, o gizlicə gəlir, uzun müddət gizli formada öz işini görür ki, sonradan fəlakətli nəticələr əldə edə bilsin. Qlaukoma tam korluğa səbəb olur. Siz artan təzyiqi hiss etməyə bulərsiniz, amma, bununla o heç də az təhlükəli olmur. Təzyiq nə qədər çox olarsa, görmə sinirləri bir o qədər çox əziyyət çəkər. Tədricən görmə sinirinin atrofiyası baş verir və o məhv olur. Onunla birlikdə görmə qabiliyyəti də itir.
Qlaukomanın simptomları:
1. Səhərlər başda ağırlıq
2. Qəfildən gözdən suyun axması
3. Gözdə,gözətrafı ərazilərdə və başın müvafiq yerlərində yüngül, tezkeçən ağrılar
və ya alın və gicgah nahiyəsində küt ağrılar
4. Görmənin mütamadi olaraq tutqunlaşması
5. İşıq mənbəyinə baxdıqda rəngbərəng dairələr
Qlaukoma zamanı görmənin istənilən zəifləməsi bərpaedilməzdir. Vaxtında müalicə edilmədikdə görmə tamamilə itirilə bilər.